Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami

Narty
Snowboard
Stoki
Góry
Wyzwanie
Wędrówki
Poza szlakiem

Śnieg jest jednym z cudów naszego świata. Nasza dyskusja na jego temat oraz na temat jazdy poza trasami i nieutwardzonego puchu pomoże Ci znaleźć najlepsze warunki w górach danego dnia. Ponieważ śnieg ma wiele oblicz, w tym artykule omówimy wiele kwestii – od terenu górskiego, pogody i klimatu po niezrównaną radość z jazdy na nartach czy snowboardzie w białym puchu.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami, Jazda na nartach i desce poza trasami oznacza słuchanie gór i wytyczanie własnych ścieżek. Zdjęcie: Sergei Poljak
Jazda na nartach i desce poza trasami oznacza słuchanie gór i wytyczanie własnych ścieżek. Zdjęcie: Sergei Poljak

Oda do śniegu

Pamiętam, że jako mały chłopiec dowiedziałem się, że Eskimosi mieli setki nazw dla śniegu, co wynikało z konieczności; żyli w świecie śniegu i lodu. Osobiście uwielbiałem śnieg i podobał mi się pomysł, że istnieli ludzie, którzy mieli dla niego tak wiele nazw.

Nie mogłem przypuszczać, że kilkadziesiąt lat później będę miał w swoim słowniku prawie tyle samo nazw dla śniegu. Jako narciarz, regularnie komunikuję się, używając wielu słów na określenie śniegu, w tym między innymi: zimny dym, gęsie piórka, magiczna biel, poduszka, puch, cement, breja, kamień, twaróg, kukurydza, graupel, pył, puree ziemniaczane, mozarella, cukier, gips czy firn. Poza tym śnieg często opisuję jako bez dna, sprężysty, gładki, nieutwardzony, dotknięty słońcem, ubity przez słońce, wiosenny... by wymienić tylko kilka.

Niewiarygodne, że używam każdego z tych słów niezliczoną ilość razy podczas sezonu, aby opisać to, co dzieje się na stoku moim przyjaciołom i każdemu, kto chce mnie słuchać.

Niemniej jednak nie wszystkie rodzaje śniegu są sobie równe. Niektóre są po prostu lepsze od innych O WIELE lepsze. A najwspanialszy ze wszystkich jest… PUCH. To słowo pada z ust narciarzy częściej niż jakiekolwiek inne. Jeśli warunki są dobre, to prawdopodobnie dlatego, że jest właśnie dzień puchu. Jeśli jest okropnie, narciarze lamentują, że chcieliby, aby był to dzień puchu. Puch, czyli powder, to święty Graal narciarstwa i powód, dla którego wiele osób poświęciło swoje życie temu sportowi

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami, Puch. Sergei Poljak
Puch. Zdjęcie: Sergei Poljak

Jazda poza trasami

Na czym dokładnie polega jazda poza wyznaczonymi trasami?

Piste to francuskie słowo, które w przybliżeniu tłumaczy się na "tor" w języku angielskim. W kontekście narciarstwa ogólnie odnosi się do każdej przygotowanej trasy narciarskiej. Wszystko poza przygotowanymi obszarami jest poza trasą, stąd angielska nazwa off-piste.

Z definicji tylko natura i narciarze mają wpływ na teren poza trasami. Mogą istnieć dowody na obecność narciarzy w danym miejscu poza trasą, takie jak muldy, ale nie będzie ratrakowania ani naśnieżania. Niektórzy narciarze twierdzą, że kształtowanie tras, takie jak wycinanie drzew i koszenie zarośli, również stanowi przygotowanie trasy i nie jest prawdziwą "jazdą poza trasą", nawet jeśli dane miejsce nie jest naśnieżane ani ratrakowane.

Dlatego narciarstwo poza trasami to jazda po naturalnej górze. Wszystkie te rodzaje śniegu, o których wspomniałem we wstępie, można spotkać właśnie jeżdżąc takimi "dzikimi" trasami. Takie miejsca pozwolą Ci również odkryć naturalne elementy, jak skały, grzbiety, misy, żleby, lodowce, klify, drzewa czy strumienie.

Prawdopodobnie znajdziesz w tym środowisku szczęście, które odmieni Twoje życie. Trzeba jednak być świadomym zagrożeń, których czyha na takiej trasie wiele. Odejście od przygotowanych tras wymaga czujności i zaakceptowania pewnego poziomu ryzyka.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Sergei Poljak
Zdjęcie: Sergei Poljak

Gdzie zacząć

Narciarstwo i snowboard to niesamowite sporty. Ciężko porównać do czegokolwiek radość z jazdy wyciągiem krzesełkowym w górach, tylko po to, by zjeżdżać po śniegu za pomocą deski lub śliskich drewnianych kijków przymocowanych do stóp.

Gdy zaczynamy uczyć się jeździć, upadamy, z trudem wstajemy, skręcamy i w końcu pokonujemy trasę zjazdową. Zazwyczaj to właśnie wtedy do gry wkraczają jazdy typu off-piste. Jako kolejny krok w tych rodzajach sportu, jest on zgodny z apetytem na odkrycia, który definiuje ludzkość.

Wielu narciarzy jeżdżących poza trasami nie chce już nigdy wracać do jazdy na standardowych, przygotowanych stokach, co jest zrozumiałe. Mimo to, przygotowane trasy są idealnym miejscem do nauki. Są one stosunkowo bezpieczne i w przypadku nart są najlepszym miejscem do nauki carvingu – najważniejszej techniki jazdy na nartach. Carving to manipulacja krawędziami nart w celu "złapania" śniegu i wykonania skrętu. Oto mój ogólny zarys progresji zwykłego narciarza w narciarza, który jeździ poza trasami:

  1. Nauka stania, nauka jazdy pługiem, nauka kroków "french-fry"i w końcu jazdy na stoku.
  2. Doświadczenie różnych warunków na stoku – np. oblodzonych stoków czy muld pod koniec dnia.
  3. Pokonywanie nieutwardzonych odcinków z boku stoku lub jazda na krótkich odcinkach poza trasą między stokami.
  4. Jazda na łagodnych odcinkach poza trasami lub przy drzewach w ośrodku.
  5. Jazda na górze (górce) położonej jak najbliżej własnego domu.
  6. Jazda w trudno dostępnym terenie – prawdziwa jazda poza trasą.

Oczywiście wielu narciarzy nie podąża tą drogą. Niektórzy wolą pozostać na stoku. Wiele dzieci szybko robi postępy i spędza cały swój czas w snowparku. Niektórzy zawsze będą trzymać się łagodnego terenu. A inne osoby zdecydują się nigdy nie jeździć na nartach w terenie, który nie jest nadzorowany i znajduje się poza trasą lub jest trudno dostępny (ang. backcountry). Ten artykuł został napisany z myślą o tej części narciarzy, którzy zainteresują się jazdą poza trasami, jak również w ośrodkach, jak i poza nimi.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Sergei Poljak
Zdjęcie: Sergei Poljak

Znajdowanie najlepszego śniegu do jazdy poza trasami

Podczas gdy przygotowane stoki oferują względnie stałą powierzchnię do jazdy, śnieg poza trasami może obejmować spektrum od niebezpiecznego (oblodzone, zamarznięte gruzowisko) do takiego, który wręcz zmienia życie (głęboki, lekki puch). Oto kilka wskazówek, jak znaleźć najlepszy śnieg.

Odłóż papierową mapę (i sprawdź PeakVisor)

Pamiętasz rysunkowe mapy, których używałeś do określenia tras narciarskich w ośrodku? Cóż, nie są one zbyt przydatne, jeśli chodzi o rozróżnianie niuansów terenu poza trasami. Zaawansowane mapy 3D, takie jak aplikacja mobilna PeakVisor, zastąpiły te ilustracje.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Grands Montets w Chamonix, Francja, przy użyciu aplikacji mobilnej PeakVisor
Wygenerowane Grands Montets w Chamonix we Francji przy użyciu aplikacji mobilnej PeakVisor. Sprawdź aplikację, aby znaleźć tysiące wyciągów, tras, propozycji wycieczek narciarskich, szczytów, domków, a nawet parkingów w Alpach Francuskich, Europie i na całym świecie. Wszystko jest w aplikacji. Możesz również przesłać pliki .gpx, jeśli dany szlak nie znajduje się jeszcze na naszych serwerach. Aplikacja PeakVisor jest dostępna na iOS; wypróbuj ją i odkryj wspaniałe mapy 3D, dodając nowy wymiar do swoich alpejskich przygód.
Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Aplikacja zawiera również wiele tras znajdujących się poza standardowymi stokami, takich jak mało znana Vallée Blanche
Aplikacja zawiera również wiele tras znajdujących się poza standardowymi stokami, takich jak mało znana Vallée Blanche.

Kierunek – uwaga na słońce

Zasadniczo najlepszy śnieg to ten najbardziej miękki. Słońce jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o tym, jak miękki będzie śnieg po intensywnych opadach. Zimą szukamy terenów, które są mniej nasłonecznione. Dlatego też prawie wszystkie ośrodki narciarskie zwrócone są w kierunku północnym, tj. północno-wschodnim, północno-zachodnim itp. Kierunki te zbierają mniej słońca, a zatem utrzymują głębszą, bardziej miękką pokrywę śnieżną. Są one odwrotne na półkuli południowej – południe jest zacienione, podczas gdy to północ otrzymuje więcej słońca.

  • Stoki, które nie są nasłonecznione, mogą utrzymywać puch przez tydzień lub dłużej po intensywnych opadach śniegu, jeśli temperatury pozostaną niskie. Tymczasem stoki od strony południowej chłoną słońce i tworzy się na nich biała skorupa już po dniu lub dwóch, nawet jeśli jest zimno.
  • Wiosną możemy zacząć szukać skąpanych w słońcu stoków, aby załapać się najlepszą jazdę na nartach. Śnieg zmięknie w promieniach słońca i zapewni narciarzom cudownie miękkie i błotniste zakręty, często nazywane kukurydzą lub po prostu wiosennym śniegiem
  • Najlepszy kierunek często zmienia się w ciągu dnia. Stoki skierowane na wschód, które otrzymują poranne słońce, mogą zmięknąć wcześniej, podczas gdy stoki skierowane na zachód otrzymują słońce później (w przeciwieństwie do północy i południa, wschód i zachód nie są odwrócone na półkuli południowej). Północne stoki, które mogą oferować najlepszy puch, mogą jednak nie być wystarczająco nasłonecznione, aby przyjemnie jeździło się po nich wiosną.

Najlepszym sposobem na naukę jest jazda na nartach tak często, jak to możliwe i obserwowanie, jak warunki reagują na słońce w różnych kierunkach góry.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Sun-drenched spring slopes can offer great corn skiing. Photo: Sergei Poljak
Skąpane w słońcu wiosenne stoki oferują świetną jazdę na kukurydzy. Zdjęcie: Sergei Poljak

Wiatr

Wiatr może zrobić wiele różnych rzeczy ze śniegiem i trudno jest przewidzieć, jakie będą warunki. Wprawieni narciarze jeżdżący poza trasami monitorują często prędkość i porywy wiatru za pomocą alpejskich stacji pogodowych.

  • Silne wiatry są prawie zawsze niekorzystne dla warunków śniegowych z kilku powodów. Widziałem wichury, które zmiotły z gór znaczną część sezonowej pokrywy śnieżnej. Wiatr w pierwszej kolejności usuwa śnieg z grzbietów, choć prawdziwie niszczycielskie wiatry mogą również usuwać śnieg z otwartych ścian i misek. Z kolei silny wiatr często tworzy na śniegu warstwę skorupy, zwaną skorupą wiatrową lub deską wiatrową. Gdy ta skorupa jest łamliwa, jazda na nartach jest prawie niemożliwa. Wiatry przyczyniają się również do powstawania lawin, tworząc masywne, spójne płyty śniegu. Gdy narciarz znajdzie punkt spustowy, płyty te mogą nagle uwolnić ogromną ilość śniegu na raz. Ponieważ wiatry przenoszą także duże warstwy śniegu, do wspomnianej sytuacji może dojść bez większych opadów śniegu z nieba.
  • Umiarkowane wiatry często tworzą przyzwoite warunki do jazdy na niektórych stokach. Wiatr kompresuje i wygładza górną warstwę śniegu, tworząc zaskakująco przyjemną powierzchnię narciarską. Narciarze nazywają ją "wind-buff" (lub "cream cheese" (śnieg konsystencji kremowego sera). Kiedy warstwa jest szczególnie sprężysta, narciarze opisują ją jako "dancefloor". Dni z "wind-buffem" są jednymi z najlepszych, ponieważ Twoje ślady są usuwane przez wiatr podczas wjazdu wyciągiem krzesełkowym. Tym samym przez cały dzień jeździsz po płaskiej powierzchni śniegu.
  • Wiatr może przenosić duże ilości śniegu, a kierunek wiatru często decyduje o tym, w których częściach góry jest go najwięcej. Na przykład, miska północno-zachodnia może dobrze radzić sobie z wiatrem z północnego zachodu; teren dosłownie "łapie" śnieg jak gigantyczna antena satelitarna odbierająca sygnał.

Temperatura

Zasadniczo, niższe temperatury są pożądane, bo dzięki nim możemy cieszyć się najlepszym śniegiem. Idealne są temperatury od -4 ℃ do -18 ℃ (25 ℉ do 0 ℉). Jeśli zrobi się zimniej, śnieg może stać się jak styropian i przykleić się do spodu nart. I odwrotnie – cieplejsze temperatury spowodują, że kryształy śniegu zapadną się i skonsolidują, zwłaszcza jeśli śnieg widzi słońce w ciągu dnia.

Podczas intensywnych opadów śniegu, najlepszy śnieg pada w temperaturach od -10 ℃ do -15 ℃ (15 ℉ do 5 ℉) przy niewielkim lub zerowym wietrze. W takich warunkach tworzą się specjalne płatki śniegu znane jako dendryty gwiezdne. Kryształy te mają dużą, dobrze zdefiniowaną strukturę i gromadzą się na ziemi z dużą ilością powietrza między nimi, tworząc super lekki puch. Czasami, ilość ciekłej wody wynosząca 2,5 cm może przekształcić się w 60 cm lub 70 cm opadu śniegu (w stosunku 1:25 w calach). Kryształy nie formują się, jeśli jest zbyt ciepło lub zbyt zimno, a wiatr powoduje wzajemnie uderzanie się kryształów, rozbijając je o siebie.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami.
            Gwiezdny dendryt ukazujący piękną krystaliczną strukturę.
Gwiezdny dendryt ukazujący piękną strukturę krystaliczną

Wilgotność

Najlepszej jakości śnieg pada w bardziej suchych środowiskach, podczas gdy w tych wilgotnych jest on cięższy i mniej pożądany. Jednak większa wilgotność często oznacza klimat z większą ilością śniegu.

  • Suche, zimne powietrze jest najlepsze dla uformowania się wysokiej jakości lekkiego puchu. Zimniejsze powietrze jest z natury bardziej suche, ponieważ zatrzymuje mniej wilgoci. Najlepsze warunki śniegowe występują, gdy mokry, cięższy śnieg pada na początku opadów, a bardziej suchy, lżejszy śnieg pada pod ich koniec. Narciarze pieszczotliwie nazywają takie opady "prawidłową stroną do góry". Gruba podstawa oznacza, że podczas jazdy można unosić się na starych warstwach śniegu, co daje wrażenie jazdy bez dna. W międzyczasie, lżejszy śnieg na górze jest przyjemny i łatwy do pokonania. Opady tego typu (prawidłową stroną do góry) są również znacznie bezpieczniejsze z punktu widzenia lawin.
  • Często zimna, sucha noc może "wyssać" część wilgoci z górnych kilku centymetrów pokrywy śnieżnej. Nie chcemy, aby cały nasz śnieg wyparował w ten sposób, ale pomaga to w przypadku opadów "prawidłową stroną do góry" i sprawia, że jazda na nartach czy desce jest zaskakująco dobra, nawet jeśli śnieg, który spadł był początkowo nieco mokry.
  • Zjawisko to sprawia, że Alaska jest najbardziej kultowym miejscem narciarskim na świecie. Śnieg pada mokry po opadach na Pacyfiku i przykleja się nawet do najbardziej stromych powierzchni, tworząc legendarne kolce, które wszyscy widzieliśmy w filmach narciarskich. Następnie napływa zimne arktyczne powietrze i wysusza wszystko, tworząc epickie warunki do jazdy w puchu.
  • Strefy przybrzeżne, takie jak północno-zachodni Pacyfik w USA, otrzymują ogromne ilości śniegu. Jednak wysoka wilgotność i umiarkowana temperatura często oznaczają, że śnieg może stać się zbyt ciężki, aby jeździć na nim nartach lub desce do końca jednego dnia po opadach.
Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. 
            Mt. Baker Ski Area oferuje zarówno najwięcej śniegu, jak i śnieg, który jest najbardziej mokry.
Mt. Baker Ski Area oferuje zarówno najwięcej śniegu, jak i śnieg, który jest najbardziej mokry.

Nachylenie stoku (stromość)

W narciarstwie poza trasą nachylenie odnosi się do stromości stoku. Wielu narciarzy nie zdaje sobie sprawy z tego, jak bardzo nachylenie stoku wpływa na warunki śniegowe.

  • Na stromych stokach kąt padania promieni słonecznych jest mniej bezpośredni niż na stokach łagodniejszych, a miękki śnieg utrzymuje się na nich dłużej.
  • • I odwrotnie, narciarze mają tendencję do spychania śniegu na dno stromych stoków, pozostawiając stary, skorupiasty śnieg. Co więcej, śnieg może naturalnie zsunąć się z tych stoków, zanim jeszcze narciarz go dotknie.
  • • Strome stoki, szczególnie te w zakresie 30°-45° nachylenia, są najlepszym miejscem dla lawin. Śnieg na stokach o nachyleniu powyżej 45° zazwyczaj zsuwa się sam, a jeśli tak się nie dzieje, takie stoki są (zazwyczaj) wystarczająco stabilne, aby utrzymać ciężar narciarza.
Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Północna ściana Écrins w powiększeniu przy użyciu narzędzia PeakVisor. Im bardziej czerwony kolor, tym bardziej stromy teren.
Col du Galibier, po przeciwnej stronie przełęczy niż na powyższym zdjęciu. Po tej stronie znajduje się więcej stoków o niskim kącie nachylenia.
Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Col du Galibier, po przeciwnej stronie przełęczy niż na powyższym zdjęciu. Po tej stronie znajduje się więcej stoków o niskim kącie nachylenia.
Col du Galibier, po przeciwnej stronie przełęczy niż na powyższym zdjęciu. Po tej stronie znajduje się więcej stoków o niskim kącie nachylenia.

Cechy terenu

Znajomość różnych cech terenu w górach ma kluczowe znaczenie dla znalezienia najlepszego śniegu i zachowania bezpieczeństwa.

Miski

Miski to ulubione ukształtowanie terenu narciarzy jeżdżących w puchu. Miska to zagłębienie w zboczu góry utworzone z czasem przez formowanie się i ruch lodowców. Te cechy mają wypukły kształt, jak amfiteatr. Innym bardziej naukowym terminem jest cirque.

Ponieważ są to depresje otoczone wzniesionym terenem, miski łapią dużo śniegu. Wiatry wieją nad grzbietami i nanoszą śnieg do miski. Tymczasem środek miski jest często chroniony przed wiatrem.

Miski są zwykle bardziej strome u góry, czasami nazywane są ścianą czołową, a następnie łagodnieją na dole. W niektórych misach wciąż żyją lodowce.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. 
              Miski łapią śnieg tak, jak antena satelitarna łapie sygnał.    Zdjęcie:  Sergei Poljak
Miski łapią śnieg jak antena satelitarna łapie sygnał. Zdjęcie: Sergei Poljak

Lodowce

Lodowce są domem dla najlepszych na świecie warunków do jazdy w puchu. Po pierwsze, tworzą się one w obszarach górskich, które łapią dużo śniegu, takich jak miski, więc warunki są często bardzo dobre. Po drugie, jazda na nartach na lodowcu jest często wysokiej jakości, ponieważ niskie temperatury z leżącego poniżej lodu "chłodzą" puch powyżej. Dodatkowo, lodowiec ma zwykle głęboką pokrywę śnieżną i niewiele przeszkód, co pozwala narciarzom otwierać swoje zakręty bez obawy o uderzenie w coś pod stopami.

Europejskie Alpy są znane z najlepszego na świecie dostępu do wyciągów narciarskich na lodowcach. Rozległe lodowce zlokalizowane są w wielu miejscach na świecie, ale nie mają tak wygodnego dostępu do wyciągów jak w Europie.

Większość terenów alpejskich, w tym miski i lodowce, jest trudna do jazdy na nartach podczas opadów lub śnieżycy. Nic nie kontrastuje z wszechobecną bielą, co może być niebezpieczne w niektórych dużych europejskich kurortach, jeśli zgubisz drogę.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Lodowce są idealne do łagodnych zjazdów w puchu. Zdjęcie: Sergei Poljak
Lodowce są idealne do łagodnych zjazdów w puchu Zdjęcie: Sergei Poljak

Żleby

Żleby to ulubiona cecha terenu doświadczonych narciarzy jeżdżących poza trasami. Żleb (ang. couloir), oznacza "korytarz" (“corridor”) po francusku. Żleby w górach to wąwozy śnieżne, które przypominają gigantyczne korytarze, stąd nazwa.

Te wąwozy oferują możliwość doświadczenia jednych z najbardziej legendarnych zjazdów na świecie. Są strome i estetyczne. Żleby są często chronione przed wiatrem i gromadzą ogromne ilości głębokiego puchu. Nic nie może się równać z uczuciem zjeżdżania w puchu jednym z takich korytarzy.

Żleby na terenach alpejskich można najłatwiej przemierzać podczas opadów lub przy słabej widoczności. Jednak nie są one powszechnie dostępne bezpośrednio z wyciągów narciarskich.

Należy pamiętać, że żleby są naturalnymi ścieżkami odwadniającymi w górach i mogą być one narażone na lawiny.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Żleby mają wiele kształtów i rozmiarów; ten jest szeroko otwarty i idealny do robienia dużych, łukowatych zakrętów. Zdjęcie: Sergei Poljak
Żleby mają wiele kształtów i rozmiarów; ten jest szeroko otwarty i idealny do robienia dużych, łukowatych zakrętów. Zdjęcie: Sergei Poljak

Grzbiety

Grzbiety są przeciwieństwem wszystkich powyższych cech, ponieważ nie gromadzą śniegu. Wiatr nawiewa śnieg na grzbiety i odkłada go w zagłębieniach między nimi.

Grzbiety mogą jednak oferować przewagę pod względem schronienia przed lawinami, które spływają przez depresje. Co więcej, grzbiety, rodzaj ostrych krawędzi uformowanych ze śniegu, są jednym z najbardziej ekscytujących elementów narciarskich na świecie.

Drzewa

Drzewa. Gdy zaczniesz jeździć na nartach po stokach, na których rosną drzewa, zdasz sobie sprawę, że drzewa są tam po to, by między nimi jeździć, szczególnie w głębokim puchu. Wielu narciarzy, którzy nie jeżdżą na alpejskich stokach, takich jak lodowce i żleby, lubi jeździć właśnie między drzewami. Ryzyko lawinowe jest generalnie znacznie niższe poniżej linii drzew, nie ma też żadnych szczelin.

Drzewa świetnie sprawdzają się w dni opadów, ponieważ zapewniają kontrast i pozwalają zobaczyć, kiedy w górach panuje kompletna biel. Drzewa blokują wiatr, a padający tu śnieg jest często lżejszy ze względu na mniejszy wpływ wiatru.

Stany Zjednoczone, Kanada i Japonia to najlepsze miejsca do jazdy na nartach wśród drzew. Europa oferuje wiele starych lasów z dobrze rozmieszczonymi drzewami, co pozwala czasami zmaterializować się wspaniałym warunkom, jednak w dzisiejszych czasach jest zbyt ciepło poniżej linii drzew, aby warunki te mogły utrzymać się na dłużej.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. A deep day in one of the most majestic forests I’ve ever experienced. Photo: Sergei Poljak
Wspaniały dzień w jednym z najbardziej majestatycznych lasów, jakich kiedykolwiek doświadczyłem. Zdjęcie: Sergei Poljak

Błogość jazdy na nartach w puchu poza trasami

Jazda na nartach w puchu jest jednym z najbardziej niezwykłych doświadczeń, jakie ma do zaoferowania współczesne życie. Pionierka narciarstwa, alpinistka i filozofka Dolores LaChapelle przedstawia nam następujący cytat:

“Narciarstwo w puchu to nie zabawa. To życie, w pełni przeżywane, życie przeżywane w blasku rzeczywistości. To, czego doświadczamy w puchu, to oryginalna ludzka jaźń, która tkwi głęboko w każdym z nas, wciąż nieuszkodzona pomimo tego, co nasza obecna kultura próbuje z nami zrobić. Raz doświadczony, ten rodzaj życia jest uznawany za jedyny sposób na życie – w pełni świadomy ziemi i nieba, bogów i ciebie, śmiertelnika, bawiącego się wśród nich.”

Jazda na nartach w nieutwardzonym, głębokim puchu to doświadczenie płynięcia w kilku kierunkach jednocześnie. Zjeżdżasz w dół, obracasz się z boku na bok i podskakujesz na śniegu niczym delfin.

Potem jest cisza. Śnieg wycisza dźwięk; syk nart lub deski i plusk śniegu uderzającego Cię w twarz, gdy skręcasz, rezonują niczym gregoriańskie chorały w katedrze. Dudniący w kościach szum maszynowo przygotowanego śniegu staje się abstrakcją.

Ponieważ opisała ona narciarstwo w puchu piękniej niż ktokolwiek inny, zostawię cię z jeszcze jednym cytatem LaChapelle'a, przy którym warto się zatrzymać:

“Narciarstwo w puchu nigdy się nie nudzi, ponieważ jest to szczególny dar relacji między ziemią a niebem. Występuje w wystarczających ilościach tylko w określonych miejscach, w określonym czasie na tej ziemi; trwa tylko przez ograniczony czas, zanim słońce i wiatr go zmienią. Ludzie poświęcają temu całe swoje życie, aby czerpać przyjemność z czystej gry grawitacji i śniegu.”

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. The infamous “wiggle”. Zdjęcie: Sergei Poljak
The infamous “wiggle” Zdjęcie: Sergei Poljak

Odnajdywanie nowych miejsc do jazdy

Omówiliśmy podstawy dotyczące warunków śnieżnych panujących poza trasami i cech terenu. Dobra wiadomość jest taka, że stosunkowo łatwo jest znaleźć przyzwoity śnieg poza trasą. Zła wiadomość jest taka, że o wiele trudniejsze jest przejechanie wszystkich tych tras w puchu przed innymi, co jest świętym Graalem narciarstwa poza trasami.

Gdy raz zjedziesz na nartach po świeżym, nieprzetartym śniegu, zrozumiesz jego wyższość w sferze narciarskich doznań. Jazda po nieprzetartym śniegu wykracza poza zwykły sport narciarski, otwierając nowy, estetyczny świat, w którym to Ty malujesz płótno góry. Narciarz, który nie jest uwiązany i nie jest blokowany przez zepsuty śnieg poprzednich narciarzy, może osiągnąć prawdziwie czystą wolność.

Wielu narciarzy docenia to doświadczenie bardziej niż jakiekolwiek inne. Zaczynają wcześniej niż inni, przemierzają trasę szybciej niż inni, wyprzedzają innych strategicznie... w zasadzie będą próbowali prześcignąć resztę w wyścigu po puch w każdy możliwy sposób.

Ostatecznie, aby nauczyć się podstaw narciarstwa poza trasą, potrzebne są lata doświadczenia. Niemniej, oto kilka podstawowych wskazówek na początek.

Śledzenie pogody i warunków narciarskich

Śledzenie trendów pogodowych jest niezbędne przy wyborze najlepszych dni na narty. Narciarstwo to wyjątkowy sport, w którym najlepsze dni są 100 razy lepsze niż te najgorsze, zwłaszcza jeśli chodzi o jazdę poza trasami.

Wiem, że dla wielu osób nie jest to możliwe, ale jeśli chodzi o jazdę poza trasami, NIE zalecałbym rezerwowania wakacji narciarskich z wielomiesięcznym wyprzedzeniem. Po prostu nie ma sposobu, aby przewidzieć, czy taka jazda będzie możliwa. Miej oko na warunki śniegowe. Ogranicz swoje zakwaterowanie do miejsc takich jak hostele, gdzie możesz z większym prawdopodobieństwem zarezerwować nocleg w ostatniej chwili.

Oto kilka moich ulubionych źródeł do śledzenia pogody:

  • OpenSnow: Zaczynali w Kolorado, a teraz prowadzą regionalnie dostosowane prognozy i dyskusje pogodowe dla USA, Kanady, Europy i Ameryki Południowej. Nie musisz kupować wersji pro, aby przeczytać dyskusje.
  • WePowder: Europejska wersja OpenSnow z dyskusjami na temat pogody i aktualizacjami "Powder Alert" dla Europy. Prowadzone są wyłącznie dyskusje i prognozy dla europejskich Alp.
  • Tropical Tidbits: Ta strona przeznaczona jest dla prawdziwych maniaków pogody. Tutaj możesz uruchomić wszystkie główne modele pogodowe na swoim komputerze, co pozwoli Ci uzyskać dostęp do szczegółowego widoku prognozy.

Śledzenie warunków jest trudniejsze, jeśli nie bywasz w górach regularnie. Przydatnym narzędziem są kamery internetowe. Większość ośrodków ma ich zainstalowanych kilka na całym terenie narciarskim. Przydatne są również automatyczne stacje pogodowe. Dane te są nieco trudniejsze do znalezienia. Niektóre ośrodki udostępniają linki do stacji pogodowych w ośrodku. Niektóre centra lawinowe również publikują takie hiperłącza. Będziesz musiał poszperać w Google.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami.
             Tropical Tidbits to świetna strona do samodzielnego uruchamiania głównych modeli pogodowych.
Tropical Tidbits to świetna strona do samodzielnego uruchamiania głównych modeli pogodowych.

Znajdź lokalnego mieszkańca

Jeśli czytasz ten artykuł, oznacza to, że jesteś oczywiście zainteresowany jazdą poza trasami. Jednak prawdopodobnie nie mieszkasz w ośrodku narciarskim. Wszędzie tam, gdzie są wyciągi, są również miejscowi, którzy jeżdżą na nartach przez 100 dni w roku od dziesięcioleci. Spróbuj nawiązać kontakt z jednym z nich i poproś o udzielenie niezbędnych informacji.

Niektórzy mieszkańcy pod żadnym pozorem nie pokażą Ci swoich sekretnych tras. Przekonałem się jednak, że większość z nich jest skłonna zaprosić Cię do wspólnej jazdy, jeśli uznają, że wnosisz pozytywny wkład w społeczność. Istnieje na to dość prosty przepis:

  • Nie bądź niegrzecznym turystą.
  • Nie bądź aroganckim turystą. Nie wyolbrzymiaj swoich umiejętności.
  • Bądź przyjaznym turystą.
  • Postaraj się być w formie i zachowuj przyzwoicie na stoku.

Jeśli zachowujesz się grzecznie i miło, a nie jak irytujący turysta, możesz znaleźć kompana, który pozwoli Ci towarzyszyć mu przez cały dzień.

Cytując przysłowie "Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie". Kolejną wskazówką jest pokazanie innym swoich macierzystych ośrodków i miejsc do jazdy w nadziei, że pewnego dnia w przyszłości druga osoba odwzajemni się tym samym w swoim kraju.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Przed pojawieniem się w danym miejscu warto skorzystać z pomocy przewodnika, lokalnych mieszkańców lub jeszcze lepiej – lokalnego przewodnika. Zdjęcie: Sergei Poljak
Przed pojawieniem się w danym miejscu warto skorzystać z pomocy przewodnika, lokalnych mieszkańców lub jeszcze lepiej – lokalnego przewodnika. Zdjęcie: Sergei Poljak

Wynajmij przewodnika

Europa szczyci się silną kulturą w zakresie przewodnictwa, a znalezienie przewodnika, który pokaże Ci najlepsze miejsca do jazdy poza trasą, nie powinno być trudne. Tymczasem w Stanach Zjednoczonych takie "przewodnictwo narciarskie" jest bardziej stygmatyzowane, a najlepsze miejsca są często pilnie strzeżone (oto interesujący artykuł na ten temat).

Jeśli możesz sobie pozwolić na zatrudnienie przewodnika, jesteś na wygranej pozycji. Dzięki międzynarodowemu standardowi certyfikacji IFMGA, przewodnicy są obecnie bardziej profesjonalni niż kiedykolwiek wcześniej. Można powiedzieć, że posiadają odpowiednik górskiego doktoratu.

Przewodnicy wyjątkowo dobrze znają obszar, po którym jeżdżą, a dodatkowo często mają wiele lat doświadczenia w jeździe na nartach. Społeczność przewodników stale komunikuje się na temat tego, gdzie znaleźć najlepszy śnieg i może nauczyć Cię czegoś o poruszaniu się po danej trasie i bezpieczeństwie na niej. Co więcej, przewodnicy mogą dostosować jazdę do poziomu zaawansowania danej osoby lub grupy.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Powder snow skiing. Photo: Sergei Poljak
“Narciarstwo w puchu to nie zabawa. To życie, w pełni przeżywane, życie przeżywane w blasku rzeczywistości.” - Dolores LaChapelle. Zdjęcie: Sergei Poljak

Unikanie tłumów

Osoby, które chcą pojeździć na nartach lub snowboardzie "wychodzą z ukrycia" i zjeżdżają w góry, gdy warunki są odpowiednie. W wielu przypadkach ośrodki, a nawet trudno dostępne obszary mogą stać się zatłoczone. Tłumy są generalnie szkodliwe dla możliwości czerpania korzyści z nieprzetartych zakrętów w puchu. Oto kilka pomysłów na uniknięcie tłumów.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Aplikacja mobilna PeakVisor. Zdjęcie: Sergei Poljak
Schroniska to świetny sposób na poznanie majestatu gór. Dzięki aplikacji mobilnej PeakVisor możesz planować wycieczki do schronisk, nie wstając z fotela. Oto Albert Premier Hut w pobliżu Chamonix, z kilkoma potencjalnymi trasami.

Unikanie dużych ośrodków narciarskich

Jeśli interesujesz się jazdą poza trasami, prawdopodobnie słyszałeś o kilku znanych ośrodkach narciarskich: Jackson Hole, Whistler, Chamonix, Palisades Tahoe, St. Anton, Alta/Snowbird... lista jest długa. Rzecz w tym, że wszystkie te miejsca są pełne ludzi, którzy chcą robić to samo, co Ty. Z jednej strony ośrodki te są znane nie bez powodu. Oferują dużo śniegu, mają świetne tereny do jazdy poza trasami, dostęp do wyciągów itp.

Jednak nawet w XXI wieku wiele małych, rodzinnych ośrodków nie notuje wielkich tłumów narciarzy - zwłaszcza w Europie. Moim ulubionym źródłem informacji jest WePowder’s Guide to the Alps, czyli przewodnik, który zawiera wiele niesamowitych zdjęć i ogólny przegląd setek ośrodków w Alpach – zarówno dużych, jak i małych. Znalazłem w tej książce kilka absolutnych perełek.

Unikanie popularnych wyciągów i jazda poza trasami (z dostępem do wyciągów)

Pokonywanie wyciągów narciarskich to świetny sposób na szybkie zdobycie dużej ilości pionowych szlaków znajdujących się poza trasami. Jednak nieprzetarte trasy znajdują się prawdopodobnie nieco dalej od wyciągu. W Ameryce teren ten jest często nazywany "lift-access backcountry", "slackcountry" lub "side-country" i jest wyznaczony przez wyraźną granicę. W Europie, to, gdzie kończy się granica ośrodka, a zaczyna szlak poza trasą, jest mniej jasne.

Trasy znajdujące się poza ośrodkiem, do których można dostać się za pomocą wyciągu to dobry sposób na jazdę po nieprzetartym śniegu bez konieczności wędrowania aż do miejsca docelowego. Wymaga oczywiście więcej wysiłku niż jazda na terenie ośrodka, ale nie tak dużo jak czysty ski touring.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Zdjęcie: Sergei Poljak
Czy potrafisz dostrzec odległe trasy narciarskie? Zdjęcie: Sergei Poljak
Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami.
             The Col du Passon, one of the ultimate lift-access ski tours from the Grands Montets.
Col du Passon, jedna z najlepszych tras narciarskich z wyciągiem z Grands Montets.

Zasłużona przygoda

Prawdopodobnie najpewniejszym sposobem na jazdę po nieuczęszczanej trasie i zdobycie kilku zakrętów w puchu jest wypad w miejsce położone z dala od wyciągów i ich klientów.

Narciarstwo typu backcountry (w trudno dostępnych miejscach) to odrębny sport, wymagający specjalistycznego sprzętu i wiedzy, a także dobrej kondycji. Jest to jednak najczystsza forma narciarstwa, jaka istnieje – wciąż podobna do tej sprzed 10 000 lat, jednak z dodatkiem materiałów syntetycznych i zaawansowanej inżynierii.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Earning your turns, one step at a time. Photo: Sergei Poljak
Zasłużona przygoda, krok po kroku. Zdjęcie: Sergei Poljak

Jak najlepiej wykorzystać dzień w białym puchu

Dni bogate w biały puch są coraz bardziej ograniczonym zasobem, więc maksymalne wykorzystanie każdego z nich ma kluczowe znaczenie.

Kto wcześnie wstaje, temu los sprzyja

To powiedzenie nie może być bardziej trafne, jeśli chodzi o jazdę na nartach w puchu. Narciarze zaczynają ustawiać się w kolejce do swoich ulubionych wyciągów wcześnie rano, mając nadzieję na pierwsze zjazdy ulubioną trasą. Bądź na miejscu wcześnie i bądź jedną z takich osób. Dodatkowo, będziesz mógł porozmawiać z innymi osobami w kolejce. Dni wypełnione puchem są o wiele lepsze, gdy zaczynasz przed większością narciarzy.

Co więcej, gdy tylko to stare słońce pojawi się nad górą, skupi swój wzrok na Twojej przygodzie w puchu. Czasami uda Ci się zrobić tylko jedno solidne okrążenie, zanim wszystko zamieni się w prawdziwe ziemniaczane puree.

Czasami jednak zdarza się dzień opadów śniegu i ostatni zjazd dnia jest najlepszy. Często na górze nie ma nikogo. Zdarza się to kilka razy w sezonie.

Szybkość i skuteczność

Szybkie i sprawne poruszanie się w górach to nie tylko świetny sposób na maksymalne wykorzystanie dnia w puchu; jest to również niezbędne dla bezpieczeństwa. Narciarstwo poza trasami zawsze wiąże się z pewnego rodzaju obiektywnym zagrożeniem, więc im sprawniej się poruszasz, tym lepiej.

  • Upewnij się, że jesteś w dobrej formie. Jazda na nartach poza trasą jest wykładniczo bardziej męcząca niż jazda na nartach na trasie; codziennie obserwuję, jak turyści nie doceniają tego w moim rodzinnym ośrodku narciarskim. Słaba kondycja prowadzi do niepoprawnej jazdy na nartach, co z kolei prowadzi do kontuzji. Należy pamiętać, że kontuzja poza trasą może często wymagać pomocy helikoptera.
  • Trudno jest wykorzystać nieutwardzone szlaki poza trasami, gdy trzeba śledzić pociąg składający się z dziesięciu narciarzy i kilku snowboardzistów. Ogranicz do minimum liczebność swojej grupy – jazda na nartach poza trasami w dużych grupach również stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa. Optymalną liczbą są trzy lub cztery osoby ze względu na szybkość, ale także po to, by mieć dodatkowe ręce w razie wypadku, np. odkopywania przyjaciela z lawiny.
  • Uporządkuj swój plecak, aby uniknąć eksplozji sprzętu za każdym razem, gdy go otworzysz. Narciarstwo poza trasami wymaga wielu warstw ubrań i ich zdejmowania, ponieważ robi się znacznie cieplej niż podczas zwykłej jazdy na stoku.
  • Spakuj własny lunch. Zaoszczędzisz czas i pieniądze.
Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami.
             Korzystanie z map PeakVisor może pomóc Ci zaoszczędzić czas. Infrastruktura, taka jak wyciągi i parkingi, jest wyraźnie oznaczona w aplikacji. Harmonogramy wielu wyciągów również są teraz obecne w aplikacji.
Korzystanie z map PeakVisor może pomóc Ci zaoszczędzić czas. Infrastruktura, taka jak wyciągi i parkingi, jest wyraźnie oznaczona w aplikacji. Harmonogramy wielu wyciągów również są teraz obecne w aplikacji.
Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami.
             Wyciągi narciarskie, stoki i tereny w Livigno.
Wyciągi narciarskie, stoki i tereny w Livigno.

Rozpocznij blisko i sięgaj daleko

Podobnie jak płatki śniegu, każdy dzień w puchu jest nieco inny. To powiedziawszy, zwykle zaczynam od kilku szybkich zjazdów pod wyciągiem, a następnie zapuszczam się dalej w miarę upływu dnia. Zdecydowanie żałuję dni, w których spędziłem dużo czasu na wykańczaniu dużego zjazdu poza trasą, podczas gdy moi znajomi zjeżdżali w puchu bliżej wyciągów.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Jeśli naprawdę chcesz uniknąć tłumów, użyj liny podczas zjazdów. Zdjęcie: Sergei Poljak
Jeśli naprawdę chcesz uniknąć tłumów, użyj liny podczas zjazdów. Zdjęcie: Sergei Poljak

Zarządzanie ryzykiem

Nawet dla wprawionego narciarza eksperta, energia w powietrzu podczas wielkiego dnia z obfitością puchu może być przytłaczająca. Wjeżdżasz na wyciąg, rozglądasz się po wszystkich trasach otoczonych świeżym puchem. Gdy wszyscy opuszczają wyciąg, każdy z determinacją kieruje się wprost ku swojemu ukochanemu miejscu.

W takich chwilach podejmowanie decyzji może być utrudnione przez oczekiwanie na jazdę w puchu.

Jest to kolejny powód, dla którego warto uciec od zgiełku dużych ośrodków narciarskich i udać się do bardziej spokojnego miejsca. Zawsze uważam, że to właśnie w takich miejscach łatwiej jest myśleć i podejmować decyzje.

W tym artykule nie będę wdawał się w dyskusję na temat lawin. W końcu jest to temat, który zasługuje na co najmniej na całą książkę, aby omówić podstawy. Na pewno wkrótce omówię to w osobnym artykule.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Crevasses are the most significant hazard on glaciated terrain. Photo: Sergei Poljak
Szczeliny lodowe stanowią największe zagrożenie na zlodowaciałym terenie. Zdjęcie: Sergei Poljak

Pogoń za opadami śniegu

W obecnej erze szybko ocieplającego się klimatu obawiam się, że pogoń za opadami śniegu jest ostatnim sposobem na przeżycie ekscytującego sezonu narciarskiego. W przeciwnym razie normą zdaje się być przesiadywanie na stokach w okresach suszy i szusowanie po kurczącej się pokrywie śnieżnej. Europejskie kurorty w szczególności odczuły skutki ocieplenia klimatu w ostatniej dekadzie.

Na szczęście Europa jest również najlepszym miejscem na świecie do ścigania opadów śniegu. Dlaczego? Z kilku powodów:

  • Najlepszy na świecie dostęp wyciągami do terenów poza trasami, w tym lodowców i pełnych tras skialpinistycznych, których nie można znaleźć nigdzie indziej.
  • • Alpy są tak duże, że blokują wzajemnie opady śniegu w zależności od kierunku wiatru. Często zdarza się, że w jednym regionie pada śnieg, podczas gdy w górach oddalonych o zaledwie kilka godzin nic się nie dzieje. Cztery lub pięć różnych schematów pogodowych przynosi opady śniegu w różnych częściach Alp.
  • Ośrodki znajdują się bliżej siebie, więc nie trzeba podróżować między nimi zbyt długo lub daleko.
  • Bilety na wyciągi i zakwaterowanie są znacznie tańsze niż w Ameryce Północnej. Europa jest również bardzo elastyczna, jeśli chodzi o spanie w vanie lub innym pojeździe.
  • Setki małych ośrodków narciarskich stają się mekkami puchu, gdy warunki są odpowiednie (patrz WePowder Guide).
  • Możesz spotkać dziesiątki wyjątkowych kultur, w zależności od tego, gdzie się wybierasz.

Ściganie opadów śniegu wymaga zaznajamiania się z prognozami pogody, determinacji, wytrwałości i w końcu szczęścia. Wszystko wydaje się być zabawą i przygodą, dopóki nie pojawisz się na miejscu w momencie, gdy prognoza się nie sprawdzi. Albo gdy spadnie zbyt dużo śniegu i wszystko będzie zamknięte z powodu zagrożenia lawinowego. Albo gdy samochód zacznie ześlizgiwać się z oblodzonej drogi podczas zamieci. Lecz hej:

Słowo przygoda jest nadużywane. Dla mnie przygoda zaczyna się wtedy, gdy wszystko idzie nie tak.” - Legendarny wspinacz, filozof i założyciel Patagonii, Yvon Chouinard

Momenty, w których udaje się załapać na dobre warunki i przeżyć jeden z najlepszych dni w puchu w życiu są czymś bezcennym.

Wnioski

No i proszę. Tak oto opisałem kilka swoich przemyśleń na temat piękna jazdy w puchu poza trasami. Nie zapomnij sprawdzić naszej aplikacji, aby zapoznać się z najlepszymi narzędziami, jakie ma do zaoferowania nowoczesna technologia. Jeśli masz jakiekolwiek uwagi do tego artykułu, napisz do nas na adres peakvisor@routes.tips! Uwielbiamy słuchać miłośników gór z każdego zakątka świata.

Sekrety znajdowania najlepszego śniegu poza trasami. Happy trails. Photo: Sergei Poljak
Szczęśliwe wędrówki. Zdjęcie: Sergei Poljak
Subscribe to news
Please use valid email address