Przewodnik wprowadzający do bezpieczeństwa lawinowego w terenie

Znajomość podstaw jest istotna

Autor: Sergei Poljak

Każdego roku lawiny pochłaniają życie około 150 miłośników zwiedzania trudnodostępnych miejsc w górach. To czyni lawiny najczęstszą przyczyną śmierci wśród narciarzy skitourowych i freeriderów (63% ofiar śmiertelnych). Znajomość podstaw prognozowania lawin i ratownictwa sprawi, że staniesz się bardziej wartościowym partnerem narciarskim, zapewniając sobie i innym bezpieczeństwo podczas długiej kariery pełnej satysfakcjonujących górskich przygód.

Czym są lawiny?

Najprościej mówiąc lawiny to masy śniegu, lodu i skał przemieszczające się w dół zbocza góry, napędzane siłą grawitacji. Chociaż są to wspólne mianowniki lawin, prawie wszystkie inne ich cechy są różne. Mogą być małe lub masywne, powolne lub szybkie, występować na dużych lub małych wysokościach, mogę być przewidywalne lub pozornie przypadkowe.

W Przewodniku PeakVisor po bezpieczeństwie lawinowym zagłębiamy się w niektóre podstawy nauki o lawinach i techniki zapewnienia bezpieczeństwa. Na koniec omówimy ryzyko i powiemymy, dlaczego lawiny nie powinny powstrzymywać Cię przed doświadczaniem radości z jazdy na nartach poza trasami.

Uwaga: Jeśli chodzi o lawiny, żaden artykuł online ani film nie zastąpią kompleksowego szkolenia i bezpośredniego doświadczenia. Niniejszy artykuł stanowi jedynie wprowadzenie do świata lawin.

Rodzaje

Istnieje kilka rodzajów lawin śnieżnych. Oto wprowadzenie do najważniejszych z nich, które możesz napotkać jako narciarz.

• Lawiny płytowe to lawiny w postaci zsuwających się lodowych płyt. Są najczęstszym rodzajem lawin powodujących wypadki narciarskie. Prawie wszystkie lawiny "czysto śnieżne" to lawiny płytowe, co oznacza, że blok śniegu odrywa się od góry i szybko przemieszcza się w dół w spójnej całości. Lawiny płytowe zwane są również deskowymi.
  • Płyty trwałe powstają w wyniku słabej warstwy pokrywy śnieżnej, która może uwolnić się pod ciężarem narciarza, powodując, że spoista masa pokrywy śnieżnej nad nią przesuwa się w dół. Trwałe płyty są najbardziej niebezpieczne, ponieważ ich występowanie jest trudne do przewidzenia i mogą być bardzo duże, w zależności od tego, jak głęboko zakopana jest słaba warstwa. Jeśli słaba warstwa jest zakopana blisko powierzchni ziemi, nazywa się to głęboką trwałą płytą. Starsze trwałe płyty mogą być również twardymi płytami,, które są zagęszczone i gęste (trudno w nie wcisnąć palec).
  • Płyty burzowe odnoszą się do spójnej warstwy śniegu z niedawnej burzy. Zasadniczo są to miękkie płyty, co oznacza, że spójny blok śniegu jeszcze się nie skonsolidował i nadal jest luźny i sypki.
  • Płyty wiatrowe to spójne płyty powstałe w wyniku zagęszczenia i obciążenia wiatrem. Mogą być miękkie lub twarde.
  • Mokre płyty to bloki ciężkiego, mokrego śniegu, które mogą odrywać się podczas opadów deszczu lub długotrwałego ocieplenia pokrywy śnieżnej.
• Uwolnienia punktowe to małe lawiny, które uwalniają się z jednego konkretnego punktu, a nie ze spójnej płyty. Może się to zdarzyć z powodu kilku czynników, w tym działania słońca i świeżego śniegu.

  

• Upadki seraków i nawisów mogą wywołać duże, niszczycielskie lawiny. Nawisy to duże nawisające masy ubitego śniegu, zazwyczaj powyżej ostrej grani. Seraki są podobne; to duże, nawisające bloki lodu lodowcowego. Zdarzenia te są trudne, jeśli nie niemożliwe, do przewidzenia i zwykle nie są wywoływane przez narciarzy (rzadko upadki nawisów są wywoływane przez narciarzy). Zasadniczo, czasami szybkie wiosenne ocieplenie może spowodować oderwanie się seraków i nawisów. Seraki również mają tendencję do odpadania latem, gdy lodowiec topnieje.

Rozmiar

Lawiny mogą przybierać różne kształty i rozmiary. Sluff , czyli lawina, gdzie luźny śnieg spływa z góry, to najmniejszy rodzaj lawiny. Pyłówka (lawina pyłowa) ma miejsce, gdy wiatr nawiewa luźny, suchy śnieg ze szczytu pokrywy śnieżnej w dół góry. Pyłówka jest irytująca, ale rzadko stanowi bezpośrednie zagrożenie, z wyjątkiem powodowania odmrożeń lub problemów z widocznością. Sluff może być również luźnym śniegiem wzbijanym przez narciarzy podczas zjazdu ze stoku. Na stromych stokach może on przemieszczać się dość szybko i zwalić narciarza z nóg

Tymczasem lawiny płytowe mogą mieć wielkość od rozmiaru samochodu przez rozmiar boiska do piłki nożnej po kilometr kwadratowy, a nawet więcej. Duża płyta może ważyć milion ton i przemieszczać się kilka kilometrów w dół zbocza góry. Większość płyt, nawet tych mniejszych, może przenieść narciarza przez klify lub drzewa i pogrzebać go, jeśli warunki są odpowiednie

Największe lawiny, pełne zawalisk lodowcowych lub zboczy górskich, mogą zniszczyć wszystko na swojej drodze, włącznie z całymi miastami. Mogą osiągać prędkości przekraczające 320 km/h (200 mph) i przemierzać dziesiątki kilometrów. Znalezienie się na drodze jednej z tych osunięć skutkowałoby całkowitą zagładą, podobną do skutków wybuchu bomby.

Terminologia

Oto podstawowa terminologia dotycząca lawin:

Korona: pęknięcie płyty w miejscu, w którym odrywa się ona od pokrywy śnieżnej nad głową.

Powierzchnia podłoża: powierzchnia, po której porusza się lawina.

Osad: szczątki lawiny na dole zsuwiska.

Strefa zatrzymania: najniższa część lawiny, gdzie zwalnia i ostatecznie się zatrzymuje.

Strefa początkowa: szczyt lawiny, gdzie płyta odrywa się od otaczającej pokrywy śnieżnej.

Niezbędne pierwsze kroki do przygotowania się na lawiny

Doświadczenie w terenie będzie ostatecznie najważniejszym nauczycielem. Niemniej jednak, każdy narciarz powinien wykonać kilka kroków, aby zwiększyć swoją świadomość lawinową.

1. Zanim zaczniesz jazdę poza trasą, kup niezbędny sprzęt bezpieczeństwa, tj. detektor lawinowy, łopatę i sondę. Jedyną rzeczą gorszą od nieumiejętności obsługi detektora lawinowego jest jego brak. Następnym krokiem jest nauka efektywnego korzystania z tego sprzętu.
2. RPrzeczytaj książkę na temat bezpieczeństwa lawinowego. Moją ulubioną jest Staying Alive in Avalanche Terrain Bruce'a Trempera.
3. Weź udział w kursie bezpieczeństwa lawinowego. Organizacje prowadzące takie programy różnią się w zależności od kraju, ale łatwo je znaleźć w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Alpach Europejskich, Nowej Zelandii oraz Chile/Argentynie. Zajęcia zazwyczaj trwają kilka dni i są niezwykle pouczające. Nie martw się – będziesz otoczony innymi entuzjastami jazdy poza trasą, więc nie będą to zajęcia dla totalnych nowicjuszy. Z pewnością spędzisz miło czas i być może poznasz partnerów, którzy, podobnie jak Ty, zostali przeszkoleni w zakresie podstaw świadomości lawinowej.
4. Po ukończeniu kursu, należy nieustannie ćwiczyć posługiwanie się detektorem lawinowym, łopatą i sondą. Ćwicz znajdowanie ukrytych detektorów w głębokim śniegu w lesie; trenuj rzucanie sondy w powietrze i jej zamykanie jednym płynnym ruchem; znajdź zaspy śnieżne na parkingach, gdzie możesz poćwiczyć kopanie w twardym śniegu, jaki tworzy się w lawinowych osadach. Wolałbym jeździć na nartach z partnerem, który umie efektywnie korzystać ze swojego sprzętu, niż z takim, który ukończył kurs, ale nigdy nie ćwiczył.

Jeśli ukończysz te kroki, prawdopodobnie będziesz lepiej przygotowany niż większość narciarzy jeżdżących poza trasami. Zwłaszcza w Europie często widzę narciarzy daleko poza trasą bez żadnego sprzętu i z niewielką lub żadną świadomością zagrożeń lawinowych, nie mówiąc już o innych zagrożeniach.

Gdzie występują lawiny?

Lawiny mogą wystąpić praktycznie wszędzie w górach. Przysłowie mówi: "Jeśli jest wystarczająco stromo, by jeździć, jest wystarczająco stromo, , żeby się osunęło" lub "Jeśli jest wystarczająco dużo śniegu, by jeździć, jest wystarczająco dużo śniegu, żeby się osunęło".

Osuwiska zaobserwowano przy każdym kącie nachylenia powyżej 15° na każdym rodzaju terenu, niezależnie od tego, czy jest to lodowiec, skaliste zbocza, trawiaste wzgórza, czy nawet gęste lasy.

Teren

Oto kilka wskazówek, jak rozpoznać teren, który stwarza największe ryzyko lawinowe.

Kąt nachylenia stoku

Kąt nachylenia stoku jest jednym z najważniejszych czynników przy rozpoznawaniu terenu lawinowego. Zdecydowana większość lawin wywołanych przez narciarzy występuje na stokach o nachyleniu między 30 a 45° (są to również najlepsze kąty do jazdy na nartach). Stoki te są wystarczająco strome, by się osunąć, ale mniej prawdopodobne, że zrobią to naturalnie niż na przykład stok o nachyleniu 50°. Chociaż strome stoki charakteryzują się własnymi ryzykami, z perspektywy lawin są często mniej niebezpieczne – wszelkie słabe warstwy dawno już się naturalnie osunęły.

Istnieją małe urządzenia przypominające kątomierze do pomiaru kąta nachylenia, ale nigdy nie widziałem nikogo, kto nosiłby je przy sobie. Użytkownicy smartfonów prawdopodobnie będą mieli aplikację w swoim systemie (aplikacja Measure na iPhone'ach). Można również nauczyć się na oko oceniać nachylenie terenu z dokładnością do kilku stopni.

Stoki wklęsłe, wypukłe i płaskie

• Stoki wklęsłe rozpoczynają się łagodnie i przechodzą w bardziej stromy teren, a spadek jest częstą strefą początkową dla lawin wyzwalanych przez narciarzy. Co więcej, często nie można dostrzec obszaru za punktem, gdzie stok przechodzi w bardziej stromy teren – jest on niewidoczny. Narciarze szybko docierają do tego terenu, nie mając czasu na przetworzenie zmiany kąta nachylenia stoku.
• Stoki wypukłe są często bardziej pożądane do jazdy na nartach, ponieważ są mniej niebezpieczne niż stoki wklęsłe i na dużą skalę mają tendencję do zbierania większej ilości śniegu. Kotły są przykładem wypukłości. Płyty na tych stokach są zazwyczaj lepiej podtrzymywane przez śnieg pod spodem, a ponieważ kąt nachylenia łagodnie się wypłaszcza, lawiny nie przemieszczają się tak daleko. Prawdziwa wypukłość będzie charakteryzować się łagodnym pasem startowym na dole, gdzie lawiny mogą spływać bez powodowania urazów lub głębokiego zakopywania narciarzy.
• Stoki płaskie, takie jak długa ściana, ciągną się pod stałym kątem na pewną odległość. Na takich stokach lawiny mogą ciągnąć się bardzo długo, ale stały kąt nachylenia sprawia, że są one łatwiejsze do zmierzenia niż wklęsłości.

Ekspozycja

Ekspozycja, czyli kierunek nachylenia stoku, może mieć istotne znaczenie dla potencjału lawinowego stoku. Problemy z pokrywą śnieżną zmieniają się codziennie i różnią się w zależności od regionu, więc trudno jest generalizować. Jednak dwa problemy lawinowe są stosunkowo spójne w zależności od regionu.

• Stoki zwrócone na południe mają tendencję do problemów z lawinami związanych z działaniem słońca. Nawet zimą promienie słoneczne mogą powodować powstawanie mokrych płyt w godzinach popołudniowych. W międzyczasie, nowy śnieg może przysypać skorupę śniegu naświetloną przez słońce i utworzyć słabe warstwy dla kolejnej fali mokrych płyt.
• Stoki zwrócone na północ często rozwijają i utrzymują słabe warstwy. Największym zmartwieniem są kryształki granulatu o wielkości grochu, które mogą tworzyć się na dnie pokrywy śnieżnej, szczególnie w suchych, zimnych obszarach (np. w Kolorado, USA). Te kryształki nazywane są fasetami i są wynikiem tzw. gradientu temperatury, czyli różnicy temperatury między podłożem (blisko poziomu zamarzania) a śniegiem i powietrzem powyżej (dużo poniżej zamarzania). Fasety działają jak łożyska kulowe, co sprawia, że narciarze mogą wywołać duże lawiny płytowe, które sięgają aż do podłoża.
• Uwaga: Kierunki te są odwrócone na półkuli południowej.

Są to uogólnienia; fasety można znaleźć na stokach zwróconych na południe, a mokre płyty na stokach zwróconych na północ. Na proces przemiany i ruchu śniegu wpływa wiele czynników. Służą one jednak jako przykłady, jak istotny jest kierunek ekspozycji.

Stoki alpejskie kontra drzewa

Stoki alpejskie mają tendencję do bardziej złożonych problemów lawinowych niż stoki znajdujące się poniżej linii drzew. Obszary alpejskie znajdują się wyżej, a na wysokościach występuje więcej śniegu i wiatru, czyli dwóch kluczowych składników lawin. Dlatego też większe zwarte płyty – te, które są śmiertelne dla narciarzy – mają większe szanse na powstanie.

Chociaż to, jak skutecznie drzewa zakotwiczają pokrywę śnieżną w miejscu, , jest kwestią dyskusyjną, wiemy, że są one co najmniej bardziej skuteczne jako kotwice, gdy śnieg jest w postaci płyty niż gdy jest luźny.

Przez lata jazdy na nartach widziałem wiele lawin zarówno w drzewach i w terenie alpejskim powyżej; w ogóle nie porzucam czujności, gdy przebywam wśród drzew. Choć widziałem więcej zsuwów na stokach alpejskich i uważam, że ogólnie rzecz biorąc, bardziej prawdopodobne jest wywołanie lawiny na stokach alpejskich, to lasy mają istotną wadę. Lawiny poruszają się nadzwyczaj szybko, a drzewa stają się śmiertelnymi przeszkodami, gdy zostajesz wplątany w wirującą masę śniegu.

Około połowy ofiar lawin ginie pod śniegiem, a połowa z powodu urazów; to znaczy, że połowa osób umiera z powodu uduszenia się pod śniegiem, podczas gdy druga połowa ginie z powodu spadnięcia z urwisk, uderzenia w skały lub uderzenia o drzewa. Dane są skąpe, ale wydaje się, że drzewa wydają się odpowiadać za większość zgonów spowodowanych urazami. Prawdą jest również, że wiele tych wypadków zaczyna się od uwięzienia narciarzy znacznie powyżej linii drzew i zmiecionych na drzewa z góry.

Położenie geograficzne

Położenie geograficzne ma ogromne znaczenie dla świadomości lawinowej, ponieważ różne klimaty powodują różne problemy lawinowe. Omówię to dokładniej w kolejnej sekcji, ale istnieją trzy podstawowe typy pokrywy śnieżnej: morska, międzykontynentalna i kontynentalna. Pokrywy śnieżne morskie są zazwyczaj najbardziej stabilne, podczas gdy kontynentalne są najmniej stabilne.

Za każdym razem, gdy jadę gdzieś na narty, mam ogólne pojęcie o tym, gdzie to miejsce znajduje się w tym spektrum. Jeśli jestem w Europie, wiem, że prawdopodobnie mam do czynienia z międzykontynentalną pokrywą śnieżną, podczas gdy jeśli jestem w Kolorado, prawdopodobnie jest to kontynentalna pokrywa śnieżna. W Europie można jeździć na nartach na stromych stokach w grudniu, nawet podczas zimy podatnej na lawiny. W Kolorado? Nie bardzo. Te same kąty nachylenia mogą być niedostępne do marca lub kwietnia.

Klimat i pogoda

Klimat to średnia pogoda przez długi okres, podczas gdy "pogoda" to krótkoterminowe zdarzenia atmosferyczne. Oba te czynniki mają istotny wpływ na prognozowanie lawin.

Klimat określa, czy pokrywa śnieżna regionu jest morska, międzykontynentalna czy kontynentalna, a pogoda określa, gdzie na tej skali pokrywa śnieżna regionu może się znaleźć w ciągu tygodnia zimy.

Rodzaje pokrywy śnieżnej

Morska

Morskie pokrywy śnieżne są historycznie najbardziej stabilne, a wywołane przez narciarzy głębokie, trwałe płyty są znacznie mniej powszechne niż w przypadku kontynentalnej pokrywy śnieżnej. Dlaczego tak jest?

Klimaty ze stosunkowo ciepłym, wilgotnym powietrzem charakteryzują się znacznymi opadami śniegu, przy czym większość akumulacji występuje w temperaturach zbliżonych do poziomu zamarzania. Ciepłe powietrze może zatrzymać więcej wilgoci, co prowadzi do wysokich opadów. Morska pokrywa śnieżna często jest bardzo głęboka; 5 metrów to nic nadzwyczajnego. Chociaż mogą tam być zakopane słabe warstwy (niewiele pokryw śnieżnych w środku zimy jest w 100% związanych), narciarz prawdopodobnie nie będzie wywierał na nie żadnego nacisku. Narciarze wpływają na pokrywę śnieżną tylko około jednego metra poniżej swoich nart, więc głębokie pokrywy śnieżne są bardziej stabilne.

Innym powodem, dla którego morskie pokrywy śnieżne są bezpieczniejsze, jest mniejszy gradient temperatury w tych klimatach. Wspomniałem wcześniej o tym słowie i warto je znać. Gradient temperatury powoduje powstawanie ziarnistych, zaokrąglonych kryształków śniegu, zwanych fasetami. Kiedy fasety tworzą się w pokrywie śnieżnej, zapewniają tak słabe tarcie, że narciarz może z łatwością wywołać śmiertelne lawiny płytowe. Nawet jeśli można znaleźć fasety w morskiej pokrywie śnieżnej, znajdują się one tak głęboko, że siła narciarza nie wystarczy, aby je wstrząsnąć.

Morskie pokrywy śnieżne nadal mają swoje własne problemy lawinowe. Warstwowe płyty burzowe często stanowią problem, ponieważ w tych regionach może spaść ogromna ilość śniegu na raz. Płyty wiatrowe mogą osiągać zdumiewające rozmiary, szczególnie w obszarach takich jak Kalifornia, gdzie zwykle burzom towarzyszy wiatr. Warto zapoznać się z nagrodzonym Pulitzerem artykułem dziennikarza Johna Brancha na temat wypadku lawinowego z 2012 roku w Steven's Pass w stanie Waszyngton, USA (obszar, który zazwyczaj charakteryzuje się morską pokrywą śnieżną).

Gdzie na świecie można znaleźć morskie pokrywy śnieżne? Cóż, blisko wody, jak można się domyślić. Potrzebny jest duży zbiornik wodny, aby wytworzyć ciepłe, wilgotne powietrze, które zasila morską pokrywę śnieżną. Na całym zachodnim wybrzeżu Ameryki Północnej, od Sierra Nevada w Kalifornii po łańcuch Aleutów na Alasce, występuje ten rodzaj pokrywy śnieżnej. Południowe Chile i Argentyna - region Patagonii - także mają morską pokrywę śnieżną, ale tak daleko na południe nie znajdują się tam ośrodki narciarskie. Przybrzeżną Norwegię można prawdopodobnie uznać za morską w większości lat, ale nie ma tam tak dużo śniegu, jak w lokalizacjach, o których wspomniałem powyżej.

Kontynentalna

Kontynentalne pokrywy śnieżne są najbardziej podatne na lawiny wywołane przez narciarzy. Występują one w regionach pustynnych z górami, które otrzymują umiarkowane opady śniegu. Obszary z najbardziej znanymi kontynentalnymi pokrywami śnieżnymi obejmują Cztery rogi USA: Kolorado, Nowy Meksyk, Arizonę i południowe Utah. Wnętrze Argentyny wokół Las Leñas również prawdopodobnie ma pokrywę śnieżną kontynentalną. Ogromne połacie gór w Chinach, Mongolii, Kirgistanie i innych krajach azjatyckich również prawdopodobnie posiadają kontynentalne pokrywy śnieżne, choć są to odległe miejsca, do których nawet wspinacze rzadko się zapuszczają, nie mówiąc już o jeździe na nartach.

Kontynentalne pokrywy śnieżne są podatne na lawiny z dwóch głównych powodów. Po pierwsze, gradient temperatury jest ekstremalny. Mroźne, suche noce tworzą ogromną różnicę temperatur między dnem pokrywy śnieżnej a poziomem zamarzania. Gradient temperatury sprzyja tworzeniu się ziarnistych faset, które działają jak łożyska kulkowe. Narciarze mogą czasami spowodować osłabienie lub złamanie słabych warstw śnieżnych znajdujących się w pokrywie śnieżnej, a spójne płyty zawierające całą sezonową pokrywę śnieżną są znane z odrywania się.

Fasety zwykle tworzą się na początku sezonu, gdy niewielka warstwa nowego śniegu pokrywa góry. W klimacie kontynentalnym warstwa ta jest zasypywana przez dodatkowy zimny, suchy śnieg, a fasety nie "goją się" (nie zwiększają swojej stabilności przez zmianę struktury i związania się z otaczającymi kryształami śniegu). W klimacie morskim cieplejsze powietrze, deszcz lub obfite opady mokrego śniegu mogą zagoić powstałe fasety (choć warunki są mniej sprzyjające ich powstawaniu). W klimacie kontynentalnym fasety mogą również tworzyć się w połowie sezonu i zostać zasypane, co tworzy problem trwałych płyt.

Drugim powodem jest to, że kontynentalne pokrywy śnieżne są zazwyczaj znacznie płytsze niż międzykontynentalne czy morskie. Ponieważ narciarze mogą wpływać tylko na słabe warstwy w promieniu metra od powierzchni. Jeśli już powstaną, to w klimacie morskim są szybko przykrywane przez metrową warstwę śniegu i zazwyczaj odrywają się lub goją samoistnie. Siła narciarza nie jest wystarczająca, aby wpłynąć na te warstwy.

Międzykontynentalna

Międzykontynentalne pokrywy śnieżne znajdują się pomiędzy morskimi a kontynentalnymi. Obejmują one większość europejskich i południowoamerykańskich ośrodków narciarskich oraz obszary północnego Utah, Idaho, Wyoming, Montany i wnętrza Kolumbii Brytyjskiej w Ameryce Północnej.

Strefy międzykontynentalne mogą wykazywać cechy morskiej lub kontynentalnej pokrywy śnieżnej w zależności od pogody. Mogą występować długie okresy intensywnych, mokrych opadów śniegu, tworzących solidną, trwałą warstwę bazową, albo okresy zimnych, suchych warunków, które sprzyjają powstawaniu faset.

Zarządzanie ryzykiem w terenie lawinowym

Lawiny są powszechne. W hipotetycznym scenariuszu, w którym narciarze po prostu wychodziliby i jeździli na nartach, kiedy tylko by chcieli, bez wiedzy i szacunku do lawin, większość z nich zginęłaby w ciągu jednego lub dwóch sezonów (Bruce Tremper omawia tę hipotezę bardziej szczegółowo w swojej książce). Jednak większość narciarzy uprawiających narciarstwo backcountry prowadzi długie, satysfakcjonujące życie. Dzieje się tak dlatego, że stale oceniamy i zarządzamy ryzykiem w tych środowiskach.

Sprzęt bezpieczeństwa lawinowego

Sprzęt lawinowy jest obowiązkowy w terenie górskim. To jak używanie kasku podczas jazdy na rowerze – po prostu idziesz bez niego.

Detektor lawinowy, łopata, sonda

Podstawowe wyposażenie to detektor lawinowy, łopata, sonda i, jeśli nie jeździsz na nartach z plecakiem, to również plecak, aby zmieścić łopatę i sondę

Detektory lawinowe, są radiowymi urządzeniami nadawczo-odbiorczymi, co oznacza, że zarówno nadają, jak i odbierają sygnały radiowe. Nadajnik nosi się przypięty do klatki piersiowej, aby w przypadku zasypania przez lawinę Twoi partnerzy mogli Cię zlokalizować i odkopać. Oto kilka informacji na temat nadajników:

• Podczas jazdy na nartach detektor pozostaje w trybie 'wysyłania' i przechodzi w tryb wyszukiwania tylko wtedy, gdy kogoś szukasz.
• Detektory nie wymagają dużej konserwacji, poza dwoma kluczowymi kwestiami:
  • Po pierwsze, musisz pamiętać, aby włączyć detektor. Włączam mój, gdy tylko go zakładam, nawet w domu. Potem nie wyłączam go, dopóki nie zakończę jazdy na nartach. Nie wyłączam go na lunch ani żaden inny posiłek, aby przypadkiem nie zapomnieć go ponownie włączyć.
  • Po drugie, należy regularnie sprawdzać stan baterii urządzenia. Wymieniam baterie, gdy ich poziom osiągnie około 60% i używam ich w mojej latarce czołowej. Noszę również zapasowe w plecaku. Tryb poszukiwania zużywa dużo baterii, dlatego musisz wymieniać je, zanim będą zbyt słabe. Nie chcesz dotrzeć na miejsce wypadku i skończyć z rozładowaną baterią kilka minut po rozpoczęciu poszukiwań.
• Większość detektorów ma zasięg wyszukiwania około 40 - 70 m
• Ani ja, ani PeakVisor nie jesteśmy powiązani z firmą Mammut, ale mój Mammut Barryvox zawsze działał wyjątkowo dobrze podczas ćwiczeń z detektorem, odbierając sygnały wcześniej niż inne urządzenia.

Po zlokalizowaniu ofiary za pomocą detektora, nadszedł czas, aby użyć sondy do znalezienia ciała i oznaczenia miejsca. Większość sond ma około 2,5 metra długości. Jeśli ofiara jest zakopana głębiej, i tak nie będziesz w stanie jej odkopać; gruz lawinowy ma konsystencję lekko mokrego betonu.

Na koniec używamy łopat lawinowych do kopania. Upewnij się, że masz mocną łopatę z ostrym metalowym ostrzem. Przebijanie się przez gruz będzie znacznie bardziej pracochłonne, niż Ci się wydaje.

Te trzy rzeczy są obowiązkowym wyposażeniem każdego podróżnika w terenie górskim poza szlakami.

Poduszki lawinowe

Poznaj świat poduszek lawinowych. Te urządzenia w ciągu ostatniej dekady cieszą się ogromną popularnością wśród narciarzy, snowboardzistów i osoby jeżdżące na skuterach śnieżnych.

Dowody pokazują, że noszenie poduszki lawinowej ratuje co najmniej tyle samo żyć, co noszenie detektora. Bruce Tremper mówi: „Chociaż niemożliwe jest bezpośrednie porównanie detektorów z poduszkami lawinowymi, ponieważ to jak porównywanie jabłek z pomarańczami, większość ekspertów zgadza się, że poduszka lawinowa prawdopodobnie uratuje więcej żyć.”

Mogą być bardziej skuteczne niż detektory, ponieważ nawet jeśli zlokalizujesz partnera z detektorem, przekopanie się przez gruz lawinowy jest tak trudne, że wiele osób nie jest w stanie zrobić tego wystarczająco szybko, a ofiara ginie. Ofiara lawiny może przetrwać pod śniegiem zaledwie 10 minut i nie dłużej niż 25 minut. Jeśli ktoś został przysypany, to i tak jest już w ciężkiej sytuacji. Kluczowe jest, aby w pierwszej kolejności nie dać się zasypać.

Wielu doświadczonych narciarzy i snowboardzistów nadal krytykuje poduszki lawinowe w sposób przypominający niechęć tej samej grupy do noszenia kasków. Poduszki spotkały się z krytyką, a oto główne argumenty, które słyszałem:

• Są ciężkie. Ciężar męczy, co jest bardziej niebezpieczne niż korzyść z niezakopywania się (dyskusyjne, ale przynajmniej nie jest logicznie błędne).
• Narciarze wyposażeni w poduszki podejmują większe ryzyko. (Kontrargument: czy detektory sprawiają, że narciarze podejmują większe ryzyko? Czy pasy bezpieczeństwa sprawiają, że kierowcy podejmują większe ryzyko?)
• Są po prostu modne. To prawda; poduszki stały się czymś, co noszą zamożni narciarze, aby wyglądać fajnie, podobnie jak wiele drogich rzeczy w branży outdoorowej. Nie oznacza to jednak, że nie działają.
• Nie sprawdzają się w terenie, w którym istnieje ryzyko śmierci w wyniku urazu (np. klify, drzewa). To prawda, że poduszki lawinowe są bardziej skuteczne w miejscach takich jak Europa, z rozległymi alpejskimi zboczami powyżej linii drzew. Niemniej jednak udokumentowano, że zapobiegły one zakopaniom na całym świecie.
• Trudno jest pociągnąć za spust, gdy zostanie się porwanym przez lawinę. W rzeczywistości nie jest to wcale takie trudne.

Waga jest zdecydowanie znacząca; jest szczególnie odczuwalna dla mniejszych osób. Noszę swój plecak tylko wtedy, gdy uważam, że danego dnia istnieje znaczne ryzyko lawinowe. Jednak potencjalne korzyści przewyższają dla mnie i wielu innych wagę plecaka. Jeżdżę na nartach w otwartym, alpejskim terenie, gdzie w przypadku zsunięcia się lawiny prawdopodobne jest zakopanie się bez urazów.

Jak działają poduszki lawinowe?

Działanie poduszek lawinowych jest proste. Przypominają one standardowy plecak do wypraw w góry, ale z wyzwalaczem wokół klatki piersiowej (bez wyzwalacza i oznaczeń nie byłbyś w stanie odróżnić jej od zwykłego plecaka). Wyzwalacz prowadzi do kanistra ze sprężonym gazem lub małego silnika. Elementy te następnie nadmuchują worki upchnięte w plecaku, przekształcając je w duże balony.

Kiedy zostaniesz porwany przez lawinę, Twoje ciało jest gęstsze niż otaczający śnieg i masz tendencję do zapadania się, zwłaszcza gdy lawina zwalnia na końcu swojego szlaku. Nadmuchany balon działa w takich sytuacjach jak boja. Poduszki mogą również działać jako zderzak wokół głowy i pleców oraz zapobiegać niektórym urazom, chociaż nie jest to ich główny cel.

Systemy Avalung

Trzecim elementem wyposażenia jest tak zwany "avalung" (dosłownie nazwa marki producenta).

Kiedy zostaniesz zasypany przez lawinę, umierasz z powodu wdychania własnego CO2 zamiast tlenu.

Avalungi działają jak rurki do nurkowania, które wkładasz do ust podczas jazdy na nartach lub gdy zostaniesz porwany przez lawinę. Urządzenie zawiera wkład, który odfiltrowuje część CO² i odprowadza go z dala od ust, abyś nie udusił się własnymi wydychanymi gazami.

Nie są one popularne. Jazda na nartach z nimi w ustach jest niewygodna, a szybkie włożenie ich do ust, np. gdy zostaniesz porwany przez lawinę, jest trudne. Najlepszym zastosowaniem jest używanie ich jako faktycznej rurki do oddychania w głębokim puchu.

Prognozy lawinowe

Jeśli wszystkie te informacje wydają się przytłaczające, to dlatego, że takie są. W tym artykule nie zagłębiłem się nawet w ułamek nauki stojącej za lawinami. W jaki sposób masz wyjść i samodzielnie ocenić stan pokrywy śnieżnej?

Dobra wiadomość jest taka, że nie musisz tego robić. Istnieją ludzie z doktoratami z nauki o śniegu, a wielu z nich prowadzi szczęśliwe i spełnione życie jako osoby prognozujące lawiny w górskich regionach świata. I prognozy te nie są tworzone wyłącznie dla narciarzy; istnieją również osoby zajmujące się prognozowaniem lawin dla infrastruktury, takiej jak drogi i miasta.

Ci wspaniali ludzie przeprowadzają wszelkiego rodzaju eksperymenty, na które Ty nie masz ani czasu, ani odpowiedniej wiedzy. Kopią doły i analizują pokrywy śnieżne. Przeprowadzają testy kompresji, aby zidentyfikować słabe warstwy. Niektórzy zrzucają bomby i obserwują, czy dochodzi do dużych lawin.

Lokalną prognozę lawinową można znaleźć na stronie www.avalanche.org. Serwis nie opracowuje prognoz samodzielnie. Zamiast tego oferują użytkownikom przyjazne mapy i linki do lokalnych centrów lawinowych w USA, Kanadzie, Europie i Nowej Zelandii. To właśnie te lokalne centra przeprowadzają rzeczywiste obserwacje terenowe i prognozy.

Jeśli chcesz znaleźć lokalne centrum lawinowe poza wymienionymi miejscami, skorzystaj z Google. Jeżeli w Twojej okolicy nie ma takiego centrum, będziesz musiał samodzielnie śledzić lokalne warunki.

Znaki ostrzegawcze przed lawinami

Nawet jeśli regularnie sprawdzasz prognozę lawinową, nie będziesz całkowicie zorientowany w temacie, dopóki nie nauczysz się rozpoznawać znaków ostrzegawczych przed lawiną

Odgłos zapadającego śniegu

Trudno jest zrozumieć, jak brzmi odgłos zapadającego śniegu, dopóki się go nie usłyszy. To jak odległy, stłumiony grzmot. Czasami wydaje się, że dochodzi z daleka, mimo, że dzieje się tuż pod Tobą.

Ten specyficzny odgłos to niestabilnych warstw pokrywy śnieżnej, które zapadają się jedna na drugą. Jest to najpoważniejszy sygnał ostrzegawczy; żadna stabilna pokrywa śnieżna nie wydaje tego dźwięku, a kiedy go usłyszysz oznacza to, że pokrywa śnieżna jest niczym domek z kart.

Nagłe pęknięcia śniegu

Nagłe pojawienie się pęknięć w śniegu wokół nart jest normalnym zjawiskiem, zwłaszcza podczas jazdy po świeżym śniegu. Jeśli jednak pęknięcia te rozciągają się na kilka metrów, jest to znak ostrzegawczy. Oznacza to, że pokrywa śnieżna ma słabą warstwę, a płyty śnieżne mogą być spójne i wystarczająco duże, aby wyrządzić szkody.

Ostatnia aktywność lawinowa

Rozejrzyj się dookoła. Czy widzisz jakiekolwiek oznaki niedawnych lawin? Mogą to być korony lub pola gruzu.

Może się zdarzyć, że nie będziesz mieć dobrego punktu widokowego na góry z miejsca, w którym spędzasz czas, np. na wycieczce narciarskiej, która większość czasu przebiega poniżej linii drzew. Centra lawinowe często prowadzą dziennik raportów dotyczących działalności w danym regionie. Możesz wykorzystać to jako dodatkowe źródło do analizy ostatniej aktywności.

Rozpoznawanie punktów wyzwalających lawiny

Niektóre rodzaje terenu często charakteryzują się słabszymi warstwami, które bardziej sprzyjają lawinie wywołanej przez narciarza.

• Wklęsłe nachylenia: ten rodzaj środkowego nachylenia zbocza jest trudny do zauważenia z góry i może zaskoczyć narciarzy.
• Skały: obszary z dużą ilością skał, zwłaszcza na stokach, które są czyste, często charakteryzują się płytszą pokrywą śnieżną, która może być podatna na ciężar narciarza. Niewielka roślinność, taka jak wystające gałęzie wierzby, często wskazuje na ten sam problem.
• Nawisy: tworzą się po zawietrznej stronie grzbietów i mogą zapaść się pod ciężarem narciarza. Ogólnie rzecz biorąc, zawietrzne tereny mają tendencję do nagromadzenia śniegu pod wpływem wiatru, co może zaskoczyć narciarzy.

Pułapki terenu

Pułapki terenowe to elementy górskie, które zwiększają konsekwencje wpadnięcia w lawinę w określonym obszarze. Na przykład, klify pod dużą ścianą byłyby pułapką terenową, gdyby ta ściana miała się osunąć; nawet jeśli lawina nie byłaby bardzo duża lub destrukcyjna, wpadnięcie na klify nie jest pożądanyn zakończeniem sytuacji.

Pułapkami terenowymi mogą być drzewa, skały, klify, szczeliny i – co ważne – wąwozy. Podczas gdy większość innych pułapek terenowych może spowodować urazy, wąwozy są główną przyczyną śmiertelnie głębokich zasypań. Dzieje się tak, ponieważ lawiny wypełniają te zagłębienia jak jezioro, często grzebiąc narciarzy pod wieloma metrami śniegu.

Partnerzy

Partnerzy w górach to błogosławieństwo. Bez partnera możesz równie dobrze jeździć na nartach bez detektora. W razie wypadku znajdziesz się w bardzo trudnej sytuacji. Znałem wiele osób, które można byłoby łatwo uratować (nie były głęboko zakopane itp.), gdyby jeździły na nartach z innymi osobami.

Z drugiej strony, gdy grupy stają się zbyt duże, mogą być uciążliwe i sprawiać problemy organizacyjne. Katastrofa lawinowa w Tunnel Creek in Stevens Pass, Washington, jest najlepiej udokumentowanym przykładem zbyt licznej grupy i tego, jak doszło do tragedii.

Idealna wielkość grupy to 3-4 osoby. Tak ilość sprawia, że grupa jest efektywna i w razie, gdy jedna lub dwie osoby zostaną zakopane, nadal będzie możliwość udzielenia pomocy. Nie ogranicza się to do lawin – będziesz wdzięczny za obecność partnerów, jeśli złamiesz nogę, uderzysz się w głowę lub zrobisz cokolwiek innego, co ograniczy Twoją zdolność do samodzielnej akcji ratunkowej.

Korzystanie z aplikacji PeakVisor w celu ograniczenia ryzyka lawinowego

Zespół PeakVisor nieustannie pracuje nad ulepszaniem narzędzi dla miłośników gór. Zarówno mobilna, jak i desktopowa wersja naszej aplikacji oferują obecnie kilka narzędzi, które możesz wykorzystać do ograniczenia ryzyka.

Jednym z najbardziej oczywistych sposobów na zmniejszenie ryzyka jest unikanie stoków najbardziej narażonych na lawiny. Funkcja kąta nachylenia w PeakVisor koloruje na czerwono każdy teren, który ma nachylenie powyżej 30 stopni. Możesz sprawdzić trasy skitourowe oraz poszczególne współrzędne i ocenić swoje warunki na szlaku.

Zrozumienie ekspozycji terenu ma kluczowe znaczenie dla znalezienia najlepszego śniegu i uniknięcia problemów lawinowych specyficznych dla danego stoku. Wszystkie nasze mapy pokazują kompas, w którym można przełączać kierunek.

Porwanie przez lawinę

Nie wszyscy narciarze, którzy wywołują lawiny, zostaną przez nie porwani. Czasami płyta pęka pod nartami i bezpiecznie zsuwa się poniżej. Czasami z lawiny można wyjechać. Innym razem można zostać zepchniętym na bok jak przez wir wodny. Jednak narciarze, którzy znajdą się w środku wielkiej lawiny, bardzo podobnie opisują to doświadczenie.

Jak to jest zostać porwanym przez lawinę?

Wielu narciarzy i snowboardzistów opisało swoje doświadczenia z byciem porwanym przez lawinę. Oto kilka powtarzających się punktów, które wszyscy wydają się podkreślać:

• Całkowita utrata kontroli. Jesteś dosłownie jak szmaciana lalka rzucana na wszystkie strony. Wiele osób porównuje to do znalezienia się w pralce lub w rwącej rzece.
• Wszechobecny śnieg. Śnieg jest wszędzie. W nosie, ustach, kurtce, spodniach, na plecach, a nawet w uszach i za powiekami. Trudno jest oddychać, gdy zostanie się porwanym.
• Poruszasz się naprawdę, naprawdę szybko. Z prędkością, z jaką zjeżdżałbyś na kreskę po czarnej trasie. Lawiny mogą szybko osiągnąć prędkość ponad 100 km/h. Największe osiągają nawet 320 km/h, ale są one nie do przeżycia i raczej nie są wywoływane przez narciarzy.
• Gdy tylko lawina się zatrzyma, bycie w niej uwięzionym jest jak zamarznięcie w cemencie.

Co robić, jeśli zostaniesz porwany przez lawinę

Jeśli poczujesz, że jesteś wciągany przez lawinę, tak naprawdę niewiele możesz zrobić. Jak już ustaliliśmy, nie masz dużego wpływu na sytuację; siła lawiny dominuje nad Tobą. Niemniej jednak, oto kilka kroków, które należy podjąć:

• Jeśli masz plecak lawinowy, pociągnij za spust.
• Spróbuj chwycić się drzewa, skały lub czegokolwiek, co mogłoby zatrzymać Twoje zanurzanie się w śniegu.
• Krzycz, aby zaalarmować innych o lawinie i swojej sytuacji.
• • Gdy już znajdziesz się w lawinie, prawdopodobnie zaliczysz okres turlania się, podczas którego nie będziesz w stanie nic zrobić. Miejmy nadzieję, że ominiesz ewentualne przeszkody w terenie i przeżyjesz to. Trzymaj zęby zaciśnięte i usta zamknięte, aby uniknąć wypełnienia dróg oddechowych śniegiem. Lawina prawdopodobnie zacznie zwalniać w pewnym momencie i przestaniesz się tak bardzo przewracać. Jeśli możesz, spróbuj wydostać się na powierzchnię. Bez plecaka lawinowego Twoje ciało jest gęstsze niż śnieg i naturalnie będzie tonąć w śniegu.
• Jeśli podejrzewasz, że zostaniesz zasypany, zrób kieszeń powietrzną przed twarzą i staraj się sięgnąć powierzchni jedną ręką. Jeśli jedna ręka będzie wystawać, znacznie przyspieszy to proces ratowania (nie trzeba będzie szukać Cię za pomocą detektora).
• Jeśli uda Ci się szybko wydostać, rozpocznij poszukiwanie innych ofiar za pomocą detektora. Czas ucieka.
• Jeśli zostaniesz zasypany, zachowaj spokój. Nie panikuj i myśl optymistycznie – miej nadzieję, że nie jesteś zasypany zbyt głęboko, a Twoi partnerzy już Cię szukają. Chcesz zużywać jak najmniej tlenu.

Ratownictwo lawinowe

Przede wszystkim, najważniejszą rzeczą w ratownictwie lawinowym jest to, że musisz ćwiczyć i stać się tak skuteczny, jak to tylko możliwe. Nauka obsługi detektora jest łatwa, ale tracisz cenny czas, jeśli nie jesteś efektywny w poszukiwaniu, sondowaniu i odgarnianiu śniegu. Różnica między, powiedzmy, 15 minutami a 9 minutami może decydować o życiu i śmierci.

Mogę opisać podstawy ratownictwa, ale jest to coś, czego trzeba nauczyć się w praktyce. Możesz również zacząć od obejrzenia jednego z wielu doskonałych filmów na YouTube. W filmie Chris Rubens i Greg Hill są zgodni co do tego, że musisz wziąć udział w kursie, aby doskonalić te umiejętności.

Poszukiwania za pomocą detektora

• Miejmy nadzieję, że znajdujesz się powyżej osoby, która została porwana przez lawinę. Jeśli nie, musisz wspiąć się z powrotem na stok, co jest trudne, a nawet czasami niemożliwe, w zależności od warunków. Nawet w najlepszych warunkach tracisz cenny czas.
• Jeśli jesteś powyżej ofiary, będziesz musiał stawić czoła zagrożeniu dodatkowymi lawinami podczas zjazdu na nartach i podczas przeszukiwania terenu. Może zaistnieć sytuacja, w której nie będziesz w stanie bezpiecznie dotrzeć do ofiary. W wielu katastrofach liczba ofiar wśród ratowników przewyższa liczbę pierwotnych ofiar; nie stawaj się częścią tej statystyki.
• Detektory przełącz na tryb wyszukiwania, a w telefononach komórkowych włącz tryb samolotowy, aby zmniejszyć zakłócenia (z mojego osobistego doświadczenia wynika, że robi to dużą różnicę).
• Przeszukuj obszar lawiny, w którym Twoim zdaniem może znajdować się zasypana osoba, zazwyczaj u podnóża lawiny. . Trawersuj tam i z powrotem w dół stoku, aż odbierzesz sygnał. Jest to trudniejsze niż się wydaje, w zależności od tego, jak ułożyła się lawina.
• Po znalezieniu sygnału należy się do niego zbliżyć i uzyskać jak najbliższy odczyt.

Sondowanie

• Po uzyskaniu najbliższego odczytu zacznij sondować obszar, aż poczujesz coś twardego. Prawdopodobnie rozpoznasz uderzenie, gdy je poczujesz; znacznie różni się od otaczającego śniegu.
• Gdy trafisz na ofiarę, zostaw sondę w miejscu.

Odśnieżanie

• Rozpocznij odgarnianie w dół od sondy, w kierunku jej dna.
• Nie odgarniaj śniegu tak jak na podjeździe; technika polega bardziej na odłamywaniu kawałków lawinowych szczątków i spychaniu ich w dół stoku, niż na podnoszeniu i wyrzucaniu ich. Musisz przemieścić jak najwięcej śniegu w najkrótszym czasie.
• Gdy dotrzesz do ofiary, jak najszybciej odsłoń jej twarz.

Masz około 10 minut na ukończenie całego procesu, zanim ofiara będzie zagrożona poważnym uszkodzeniem mózgu, a nawet śmiercią. Po 25 minutach jest już praktycznie po wszystkim. Tak, kiedy myślisz o tych liczbach, zaczynasz zdawać sobie sprawę, jak ważne jest, aby NIE zostać zasypanym przez lawinę.

Jeśli ofiara nie oddycha po odkopaniu jej, wykonaj resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO). Ogólna skuteczność RKO wynosi 2%. Jednak ofiary zasypane lawiną i topielcy mają największe szanse na powodzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej, ponieważ zazwyczaj nie ma realnych uszkodzeń strukturalnych serca. W wielu innych przypadkach RKO ma małe szanse powodzenia, ponieważ występuje już dużo uszkodzeń strukturalnych serca, na przykład w przypadku zawału serca.

Kontrola lawin i ratownictwo w ośrodkach narciarskich

Ośrodki narciarskie są doskonałymi miejscami do zdobywania doświadczenia w narciarstwie poza trasą. Choć może nie będziesz w stanie znaleźć wiele nietkniętego śniegu, stoki narciarskie takich ośrodków są poddawane intensywnej kontroli lawinowej. Istnieje kilka sposobów, dzięki którym ośrodki ograniczają aktywność lawin:

• Zamknięty teren. Wszystkie ośrodki zamykają niektóre tereny, gdy zagrożenie lawinowe jest wystarczająco wysokie.
• Ogromne rury wszczepiane w strefach startowych lawin wydzielają chmurę gazu i zapalają ją, powodując eksplozję. Te eksplozje generują wystarczającą siłę, aby wywołać odpadanie warstw wystarczająco słabych, by narciarz mógł je oderwać.
• Patrole narciarskie jeżdżą na nartach po górze i zrzucają fizyczne bomby w strefach startowych, mając nadzieję na usunięcie wszelkich płyt.
• Bomby są mocowane do systemów kablowych i zrzucane w strefach startowych.
• Była artyleria wojskowa jest używana do wystrzeliwania ładunków wybuchowych na strefy startowe.
• Ogrodzenia mogą być budowane w odpowiednich miejscach (np. wzdłuż zawietrznej strony grzbietu), zapobiegając gromadzeniu się płyt.
• Stoki są przecinane – ratownicy lub pracownicy stoków narciarskich ścinają nartami lub deskami śnieg na stokach, aby sprawdzić stabilność warstw śniegu i wywołać ewentualną lawinę, zanim zrobi to narciarz.
• Ubijanie śniegu przez narciarzy. Fakt, że narciarze nieustannie jeżdżą na nartach, ubijając śnieg i rozbijając płyty każdego dnia, robi ogromną różnicę.

Ośrodki dysponują również wyszkolonym personelem, który pomaga w akcjach ratunkowych. Fakt posiadania patrolu narciarskiego ze skuterami śnieżnymi (lub innym środkiem transportu), psami lawinowymi, pierwszą pomocą, szkoleniem medycznym i znajomością terenu, aby pomóc w razie wypadku, ma kluczowe znaczenie. Niewielu narciarzy może być tak skutecznych w ratownictwie lawinowym jak patrol narciarski. To ich praca; są profesjonalistami. Wielu z nich już wcześniej reagowało i ratowało ofiary lawin.

W ośrodkach oczywiście nadal zdarzają się wypadki, ale jeśli porównamy liczbę godzin spędzonych na stoku i liczbę ofiar śmiertelnych lawin, to wskaźnik ten jest bardzo niski. O wiele bardziej prawdopodobne jest, że zginiesz w wypadku na stoku.

Świadomość i akceptacja ryzyka w narciarstwie backcountry

Narciarstwo backcountry jest z natury ryzykowną aktywnością i żadna wiedza nie może całkowicie wyeliminować ryzyka lawin lub innych zagrożeń. W pewnym momencie trzeba mieć trochę szczęścia po swojej stronie. Musisz także mieć tolerancję na ryzyko. Różni ludzie różnie znoszą ryzykowne sytuacje; zawodowi sportowcy przekraczający granice sportu zaakceptowali fakt, że mogą zginąć, podczas gdy świeżo upieczeni ojcowie mogą być zadowoleni z wyboru tras o niskim ryzyku.

Możesz zmniejszyć ryzyko, edukując się jak najwięcej na temat lawin, każdego aspektu jazdy na nartach i poruszania się w górach. Istnieje wiele zagrożeń, a świadomość ich istnienia daje przewagę w przeżyciu.

Jestem jednak głęboko przekonany, że ryzyko związane z narciarstwem backcountry nie jest na tyle wysokie, by uzasadniać bojkot tego sportu. Jeden ze statystyków próbował zaproponować sposób liczbowego ujęcia ryzyka:

"W 2009 roku Bruce Jamieson, profesor inżynierii lądowej na Uniwersytecie Calgary w Albercie w Kanadzie, wziął pod uwagę dane dotyczące wypadków zebrane w Ameryce Północnej i Szwajcarii, aby opracować wykres porównawczy ryzyka. Dane te zostały przedstawione w jednostkach 'millimortów', czyli jeden zgon na milion. Jeden milimort to szansa przeciętnego 20-letniego mężczyzny na śmierć z dowolnej przyczyny w dowolnym dniu.

Wspinaczka himalajska okazała się najbardziej ryzykowną aktywnością spośród analizowanych przez Jamiesona, z jedną na 40 szansą na śmierć na 8000-metrowym szczycie, czyli 12 000 milimortów. Jazda na motocyklu przez 8 godzin dziennie to wynik 605 milimortów, podczas gdy narciarstwo biegowe w Kanadzie, przy zastosowaniu zwykłych praktyk ograniczających ryzyko, wyniosło 4 millimorty"

Kolumna opinii The Denver Post, 15 lutego, 2023

Czy zmiany klimatyczne przyczyniają się do większej liczby ofiar śmiertelnych w wyniku lawin?

Szybka odpowiedź brzmi: nie jest to jednoznaczne. To, czy badania mogą kiedykolwiek dojść do konkluzji na ten temat jest kwestią dyskusyjną, ponieważ istnieje wiele zmiennych, które trzeba wziąć pod uwagę. Zmiany jednak zachodzą, a oto jak mogą one wpłynąć na narciarzy teraz i w przyszłości.

• Podczas gdy pokrywa śnieżna w górach się zmniejsza, badania pokazują, że niektóre ścieżki zsuwania wydają się doświadczać większej liczby lawin. Zmiany klimatyczne zwiększyły trwałość wzorców pogodowych. Okresy suszy są dłuższe i bardziej suche. Okresy deszczowe są cieplejsze i bardziej mokre. Duże burze po suchych okresach zazwyczaj prowadzą do intensywnej aktywności lawinowej.
• Pokrywy śnieżne wydają się być coraz bardziej nieprzewidywalne, przynajmniej w porównaniu do historycznie ustalonych wzorców.
• Wzrosła również na dużą skalę liczba upadków seraków i zawaleń lodowców. Większość tych zdarzeń ma miejsce daleko na dzikich terenach, ale w ostatnich latach spowodowały one śmiertelne wypadki, jak oderwanie seraka lodowego z masywu Marmolada we włoskich Dolomitach. Śmierć poniosło 11 osób.
• Patrząc wstecz na zestawienia liczb ofiar śmiertelnych lawin w USA i Europie, jasne jest, że najwięcej ofiar odnotowywano w najśnieżniejszych latach, gdy najwięcej osób wyruszało w teren, by jeździć na nartach poza trasami. Możliwe jest jednak (choć niemożliwe do zmierzenia), że ryzyko na jedną godzinę jazdy na nartach poza trasą w tych latach jest niższe niż podczas suchszych lat.
• • Z mojego osobistego doświadczenia wynika, że w suchych latach pokrywa śnieżna jest znacznie mniej przewidywalna i stabilna, a narciarzom łatwiej jest wywołać lawiny, ponieważ słabe warstwy znajdują się bliżej powierzchni. Jednakże warunki narciarskie są gorsze, więc nie ma się ochoty spędzać tam tyle czasu

Wnioski

Jeśli chodzi o lawiny, żaden artykuł online ani film nie zastąpią kompleksowych kursów i doświadczenia w praktyce. Ten artykuł stanowi jedynie wprowadzenie do świata lawin, który będziesz poznawać stopniowo, jeśli zechcesz kontynuować jazdą na nartach poza trasami.

Nie zapomnij sprawdzić, co potrafi nasza aplikacja, która oferuje jedne z najlepszych narzędzi, jakie dostarcza współczesna technologia. Jeśli masz jakiekolwiek uwagi dotyczące artykułu, prosimy o kontakt mailowy pod adresem peakvisor@routes.tips! Zawsze jest nam bardzo miło, gdy kontaktują się z nami miłośnicy gór i outdooru!

Sergei Poljak